AK Parti ve MHP milletvekillerinin ortak imzasıyla hazırlanan Milletvekili Seçimi Kanunu, TBMM Genel Heyeti’nde geçen yıl kabul edilerek maddeleşti. Kanuna nazaran, seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7’ye indiildi.
Türkiye, 14 Mayıs seçimine bu yeni seçim maddesiyle giriyor. Maddede ittifak yapan partiler açısından kritik değişiklikler var.
Seçim barajı yüzde 7 olarak uygulanacak. Bu baraj, ittifakla seçime giren partilere farklı ayrı uygulanmayacak. İttifakın toplam oyu yüzde 7’yi geçtiğinde bütün partiler de barajı geçmiş sayılacak.
Partilerin oy sayıları dikkate alınacak
Milletvekili çıkarmak için ise ittifakın toplam oyları değil, partilerin tek tek aldığı oylar belirleyici olacak. Evvelki uygulamada partilerin çıkaracağı milletvekili sayısı ittifakın toplam oyuna nazaran belirleniyordu. Sonrasında milletvekilleri ittifak içinde dağıtılıyordu. Yeni sistemde partilerin, direkt kendi oy sayıları pahalandırılacak.
İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim etraflarında milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim etrafında almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.
Oy sayısı temel alınacak
Seçim bölgesinde milletvekili çıkaramayan partilerin oyu, ittifakın hanesine daha evvel olduğu üzere “artık oy” olarak yazılmayacak. Bir manada boşa gidecek.
İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı temel alınarak genel D’Hondt uygulaması ile belirlenecek.
Ortak liste ile seçime
Uzmanlara nazaran, bu model ittifaklara dahil olan partilerin ortak liste ile seçime girmesini daha avantajlı hale getiriyor. Milletvekili seçimine hangi partilerin kendi isim ve logolarıyla katılacakları, aday listelerinin YSK’ya teslim edileceği 9 Nisan tarihinde belirli olacak.
Bir partinin seçimlerde kendi isim ve logosunu kullanabilmesi için yasa gereği en az 41 vilayette, yani 81 ilin yarısından fazlasında seçime girmesi gerekiyor. Bu mecburilik, ittifak içindeki partilerle ittifaka katılmayıp tek başına seçimlere girecek partiler için de geçerli.
İttifak yapılarak seçime girilecek
Siyasi partilerin seçim ittifakı yapmalarına imkan tanıyan düzenleme gereği, bir evvelki seçimde olduğu üzere bu seçimde de kimi siyasi partiler ittifak halinde seçime girmeye hazırlanıyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Büyük Birlik Partisi (BBP) ve Tekrar Refah Partisi’nin “Cumhur İttifakı” ismiyle seçime girmesine ait protokol 24 Mart’ta YSK’ye sunuldu. İttifaka mensup 4 parti kendi logosuyla seçime girecek. Lakin Cumhur İttifakı’na takviye veren HÜDA PAR, seçime AK Parti listelerinden gireceğini açıkladı.
“Millet İttifakı”nı oluşturan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), ÂLÂ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Partisi) ve Demokrat Parti’nin seçim ittifakına ait protokolü ise 22 Mart’ta YSK’ye teslim edildi.
Yeşil Sol Parti, Türkiye Personel Partisi (TİP) ve Emek Partisi de (EMEP) “Emek ve Özgürlük İttifakı” ismiyle katılma kararını içeren protokolü YSK’ye 24 Mart’ta sundu. “Emek ve Özgürlük İttifakı” içinde yer alan ve Anayasa Mahkemesinde açılan kapatılması istemli davada süreç devam eden HDP de Yeşil Sol Parti listelerinden seçime gireceğini açıkladı.
8 Nisan’da YSK’de kura çekilecek
Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ ile Adalet Partisi Genel Lideri Vecdet Öz’ün imzalarını taşıyan ve “Ata” ismi verilen ittifaka ait protokol de tıpkı gün teslim edildi. İttifakların ve siyasi partilerin oy pusulasındaki yerleri için 8 Nisan’da YSK’de kura çekilecek.
Cumhurbaşkanı seçimi süreksiz sonuçları 14 Mayıs saat 23.59’a kadar ilan edilecek. Süreksiz sonuçların ilanının gecikmesi halinde aday ikamesine ait seçim takvimi buna nazaran teselsül ettirilecek.
İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde 28 Mayıs Pazar günü yapılacak olan cumhurbaşkanı seçiminin ikinci oylamasına ait takvim yürürlüğe girecek.