Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki sarsıntıların akabinde, beklenen Marmara zelzelesi nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.
Uzmanlar, birçok eski zelzele yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf taban yapısından ötürü mümkün bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut zelzele yönetmeliğine uygun formda süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ihtarda bulunuyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca zelzelelerin yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.
İstanbul’da geçmişte meydana sarsıntılar nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük zelzeleler oluyor. İstanbul’da son periyotlarda bir zelzelenin yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.
Tüm gözler İstanbul’da
Beklenen zelzele nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle İstanbul’un taban yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir yer yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon yerlerden oluşuyor. Bu nedenle bu yerler sorunlu yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları taban açısından külfetli. Kuzeye gitgide taban daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç yer sağlam. Eminönü’nde dolgu yer bulunuyor ancak Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda taban güçlü. Lakin bir ilçeye büsbütün düzgün demek hakikat değil. Her ilçenin taban yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin tabanın düzgün olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”
“İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor”
Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede zelzeleden etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut zelzele yönetmeliğine uygun biçimde gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut tekrar yapılması gerekiyor. Uygun taban etüdü yapılarak yanlışsız formda buraya konutları yapmamız lazım.” tabirlerini kullandı.
“Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım”
İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı bölümündeki birçok yerin, yumuşak yerden oluştuğunu belirtti.
Sahil kısımlarında ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise yer yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda taban etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise yeri düşünceli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde yer istikametinden kasvetler var.” diye konuştu.
Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı yer kötü
Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buralarda denetimsiz bir halde 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, gereç ve yer istikametinden makûs durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım. Anadolu Yakası’nda Tuzla’da yer sorunlu yerler var. Lakin burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı yer makus. Eski binalarda yer etüdü yok, üst yapı ve materyal de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda yer raporu ve mecburiliği yoktu. Binalar yumuşak yer üzerine klâsik kurallar çerçevesinde yapıldı.”